Knipwerk of schaduwen in Plato’s Cave

Na het zien van een heftige film of een kunstwerk dat je aanspreekt ga je weer over tot de orde van de dag. De film heeft hetzelfde effect als de beelden op de wanden van Plato’s Cave. Voor een kunstwerk, en vooral knipwerk, geldt hetzelfde. De beelden interpreteer je heel even als de werkelijkheid, totdat je wegkijkt. Of je scrolt gewoon verder op sociale media, in je eigen wereld met het scherm van je telefoon als een moderne grotwand. Een knipwerk komt het dichtst in de buurt van de geproduceerde schaduwen. Aan de ene kant is het werk misschien veelzeggend, maar ook nietszeggend. Ik ben klaar met nietszeggend werk, ik kan me er niet toe zetten het te maken en als ik het al heb gemaakt werp ik het in hetzelfde vuur dat de schaduwen produceert. Door het voeden van het vuur houd ik de vicieuze cirkel in stand. Gaat kunst maken dan alleen om het maken? Doet het resultaat er nog toe?

Wanneer tomatensoep gooien niet afdoende is

De wereld staat in brand, helaas letterlijk, waarbij gooien met tomatensoep tegen een glasplaat voor een schilderij niet afdoende is. Net als onze wereld is kunst ook weerloos, kwetsbaar, en brandbaar, dus..

 

portret van Dolly Bellefleur, geknipt in 2022

MADE IN DOLLAND – De beeldtaal van Dolly Bellefleur

VAN ZATERDAG 4 JUNI TOT EN MET ZONDAG 7 AUGUSTUS 2022 IS BIJ KUNSTUITLEEN/ GALERIE ARTZAANSTAD OP HET HEMBRUGTERREIN DE SPRAAKMAKENDE TENTOONSTELLING ‘MADE IN DOLLAND’ DE BEELDTAAL VAN DOLLY BELLEFLEUR TE ZIEN.

Het gaat in deze kleurrijke tentoonstelling om de beeldtaal die Dolly Bellefleur al meer dan drie decennia gebruikt om thema’s als emancipatie, (on)gelijkheid, diversiteit, inclusiviteit, mannelijkheid/vrouwelijkheid, protest en activisme bij een breed publiek onder de aandacht te brengen. Er is werk te zien van beeldend kunstenaars waaronder Erwin Olaf, Joost Swarte en Piet Paris.

Zentangle: een slim marketing concept

Een paar jaar geleden vroeg een kennis van mij die ook kunstenaar is of ik mee wilde doen met zenuari (zentangle januari). Blijkbaar is het een ding en er doen honderden of duizenden mensen aan mee, net als aan inktober (inkt oktober). De overeenkomst tussen beide evenementen is dat je elke dag van de maand een tekening maakt en deze online zet, vergezeld van de juiste hashtag. Het grote verschil is dat in inktober je kunt tekenen wat je maar wil, zolang het met inkt is. Maar in zenuari zijn er vaste ’tangles’ en voorwaardes aan de vorm en afmetingen van je papier.

Eigenlijk is zentangle simpel gezegd een vel papier vullen met verschillende patronen. Deze patronen kun je zelf bedenken, zoeken op Internet, of uit een boek halen. Ik heb hier in mijn atelier een boek in de kast staan met diverse Japanse motieven. Ik kan de komende jaren wel vooruit.

Binnen de zentangle community worden elke paar weken nieuwe tangles (patronen) gelanceerd en hoe je deze moet tekenen wordt alleen verteld aan de CZT’s. Dit zijn gecertificeerde zentangle instructeurs die zijn opgeleid door de ‘bedenkers’ van zentangle. Toen ik erover las bekroop mij een gevoel van een piramide systeem. Het enige dat de bedenkers hebben bedacht is een heel slim marketing systeem, het kapen en exclusief maken van een bestaand iets. Iedereen met pen en papier kan namelijk patronen tekenen, maar een echte ‘zentangle’ is met gegeven patronen, en door deze te doseren houden de bedenkers binding met de tekenaars, en met docenten die zij hebben opgeleid. Er zijn meerdere goede blogs over geschreven, ook over een kunstenaar die al veel eerder een vergelijkbaar systeem heeft bedacht.

Als ik dit doortrek naar bijvoorbeeld knipkunst, dan zou ik een bepaald papierformaat bedenken en vastleggen, leid mensen op tot creatief mindfulness docent en lanceer elke maand een thema of patroon. En wie ons naknipt zonder betaald aan een cursus mee te doen klaag ik dan aan. Maar ik vind het veel te fijn als iedereen vrijheid heeft om te maken wat ‘ie wil. Het werken met licenties vind ik echt laag bij de grond doorgeslagen kapitalisme. De rest van de maand teken ik lekker door, maar wel op mijn eigen manier, zonder regels.

Productie of pauze

Sommige kunstenaars produceren aan één stuk door en kunnen een aantal keer per jaar een expositie vullen met nieuw werk. Ik ben niet zo’n kunstenaar. Ik heb mij daar lang schuldig over gevoeld, of onzeker. Afgelopen lente las ik een gedicht van Amanda Gorman wat mij de ogen opende en zeker op mij van toepassing is. Vrij vertaald luidt de tekst als volgt:

Ik denk dat als ik terug zou kunnen in de tijd en mijzelf een tip mocht geven, dan zou ik herhalen dat mijn waarde als kunstenaar niet afhangt van hoeveel ik produceer. Ik denk dat dit idee is ingegeven door het kapitalisme. Een kunstenaar zijn gaat erom hoe en waarom je iemands leven raakt, al is het maar één persoon. Zelfs al is die ene persoon jijzelf, tijdens het proces van kunst creëren.

Misschien gaat het er ook om vooral werk te maken waar ik achter sta, of de uitkomst van een experiment. Ik houd niet van werk te maken waar ik niet achter sta alleen maar omdat anderen het graag willen zien. Ik raak liever een kleine groep mensen dan dat ik een grote groep mensen behaag. Soms raak ik ook alleen mijzelf, tijdens het experimenteren.